Waarom MS in dit kleine plaatsje extreem veel voorkomt

Je zult er maar opgroeien: Cabar, een klein plaatsje in het noorden van Kroatië, tegen de grens met Slovenië. In de regio van Cabar wonen ongeveer 4500 mensen. In Europa staat het plaatsje in de top van plaatsen met het grootste risico op MS. De vraag is waarom. Onderzoekers van het Klinisch Ziekenhuiscentrum Rijeka, afdeling Neurologie en van de School of Medicine, University of Rijeka hebben er een studie van gemaakt om factoren aan te wijzen die van invloed zijn op het grote aantal mensen met MS in Cabar.

In Europa staat het plaatsje Cabar in de top van plaatsen met het grootste risico op MS. De vraag is waarom.

Daartoe onderzochten ze 19 mensen met de definitieve diagnose MS en 25 mensen die geen MS hadden. De 25 mensen in de controlegroep moesten gezond zijn in die zin dat ze een aantal jaren aaneengesloten geen auto-immuunaandoeningen hadden en geen familieleden met auto-immuunziekten. Alle mensen in het onderzoek waren autochtone inwoners van het dorpje.

Voor het onderzoek gebruikten ze een gestructureerd interview die het dieet van de regio in kaart moest brengen. De respondenten werden ondervraagd over de hele loop van hun leven om zo de ingrediënten in kaart te brengen die frequent gebruikt werden om de verschillende maaltijden van de dag te bereiden. Er werd ook gevraagd welke ingrediënten de ouders van de respondenten gebruikten en of er verschil tussen zat wat de ouders aten en wat de respondenten aten. Zo werden zoveel mogelijk feiten verzameld over het eetpatroon van de mensen in de regio.

Conclusie was dat het dieet in de regio voornamelijk bestaat uit dierlijk vet, met name varken, en veel koemelk. De melk is vol en niet gepasteuriseerd. Aardappelen en kool worden veel gegeten als groenten. Verder wordt veel gebruik gemaakt van boter in plaats van olie om voedsel te bereiden.

Het eten van voedsel rijk aan dierlijk vet en varkens- en rundvlees gaf aanzienlijk meer kans op MS. Ongeveer 7 keer meer gemiddeld.

Om relaties tussen voeding en MS vast te stellen gebruikten de onderzoekers de odds ratio. Kort door de bocht geeft dat getal aan hoeveel keer meer kans iemand heeft om MS te krijgen ten opzichte van de kans om het niet te krijgen. Zo concludeerde men dat het eten van voedsel rijk aan dierlijk vet en varkens- en rundvlees aanzienlijk meer kans opleverde op MS. Ongeveer 7 keer meer gemiddeld. Alcoholconsumptie leverde 5½ keer meer kans op om MS te krijgen en het gebruik van sterke kruiden en nitrietzout zelfs 12 keer meer.

Vis had juist een omgekeerd effect. Alle soorten vis leverden een aanzienlijk kleinere kans op om MS te krijgen. Hetzelfde gold overigens voor groente- en fruitconsumptie, het drinken van water en - verrassend genoeg - het eten van de Slaapmuis.

Waar een muis al niet goed voor kan zijn…

Bron: Perkovic, O., Jurjevic, A., Rudez, J., Antonic, I., Bralic, M. & Kapovic, M. (2002). The Town of Cabar, Croatia, a High Risk Area for Multiple Sclerosis – Analytic Epidemiology of Dietary Factors. Collegium Antropologicum 34 Suppl. 2: 135–140.